Monique Le Boulc’h

Née à Kerihoué en Inguiniel en 1945, Monique le Boulch, après sa scolarité, continue d’aider ses parents sur l’exploitation familiale, tout en travaillant dans le BTP. La langue parlée chez elle est le breton vannetais de la vallée du Scorff, « En ar-Skorù » comme disait le spécialiste Pier er Go. C’est ainsi que Monique, dans les années 80, est pressentie par les responsables du Kan ar Bobl pour animer les différents concours locaux et la finale de Lorient. En 1989, Monique arrive à Radio Bro Gwened (Pontivy) et crée l’émission Kreiz Mintin qui existe toujours. Pendant une dizaine d’années, elle va recueillir en langue bretonne les souvenirs d’environ 2000 personnes (tranches  de vie, chansons populaires…) qui lui feront confiance. On la rencontre comme membre du jury dans les concours de chants populaires et parmi les chanteurs des pardons du pays Pourlet… Depuis sa retraite, elle continue ses enregistrements, en particulier dans les pardons, fêtes populaires, concours divers, constituant ainsi une base de données qu’elle met à la disposition de tous ceux qui aiment la langue et la culture bretonnes. Elle accepte aussi de répondre aux questions des chercheurs qui viennent l’interroger soit sur la langue bretonne parlée (bas-vannetais), soit sur les coutumes du pays Pourlet qu’elle connait par tradition orale.

En 2017, elle a reçu le prix Herve Ar Menn, pour son travail de diffusion et de sauvegarde de la langue bretonne, particulièrement au cours de son émission quotidienne sur les ondes de Radio Bro Gwened. Pour son engagement profond au service de la langue bretonne, son enracinement au milieu de la population bretonnante qu’elle a su  écouter et à qui elle a permis de s’exprimer, Monique le Boulch est honorée en recevant le Collier de l’Hermine.

Monique Le Boulc’h a reçu le Collier de l’Hermine le 7 octobre 2023 à Dinan.

Ganet eo Monique e Kêrihoue, tost d’an Ignel e 1945. Goude bout bet er skol, e chom da sikour get he zud da zerc’hel o zachenn, en ur gemer ivez ur labour er BTP. E Kêrihoue e veze komzet e mod ar re a chome e flangenn ar Skorv, mod an « àr Skorv » evel ma lâre ar skrivagnour Pêr ar Go. Er bleadoù 80, setu-hi dibabet get renerion « Kan ar Bobl » da ginnig an traoù er c’henstrivadegoù aozet rac’h dre ar vro, hag en Oriant, evit devezh bras ar c’han. Bamet an holl selaouerion ! E 1989, setu-hi e tigouezh e Radio Bro Gwened (Pondi) hag e roiñ lusk d’un abadenn nevez, Kreiz mintin, a zo atav bev hiniv an deiz. E- pad un dek vlez bennak, e vo gwelet e vonet a vourc’h da vourc’h, evit aters an dud diwar o buhez pemdeziek ha goulenn gete kaniñ pe displeg ur sorbienn bennak. Ouzhpenn 2000 a vrezhonegerion a lako en he boest evel-se ! Kavet e vez Monique er lec’h ma vez dober : e kas enderviadoù  Kan ar Bobl, e varniñ kanerion ha kanerezed er c’henstrivadegoù, e kaniñ er pardonioù hag e gouelioù ar vro Pourlet. A-c’houde mand eo àr he leve, ne c’hell ket paraat ag enrolliñ « evit an amzer da zont » rac’h kement darvoud sevenadurel e dremen en he c’hornad, hag hi prest d’o zreuskas d’ar ré a gar hor bro hag he sevenadur. Gwezhavez e ta klaskerion a ziabell d’he aters diwar he brezhoneg (gwenedeg izel) pe diwar hengoun ar vro Pourlet a anav biskoazh kement arall. E 2017 ema bet roet dezhi priz Herve Ar Menn, evit he zrugarekaat ag ar pezh he deus graet eit miret hor yezh hag he streviñ riget dré wagennoù Radio Bro Gwened. Bemdez e vez c’hoazh Monique àr hentoù Breizh, e tastum pennadoù e brezhoneg hag e roiñ ar gomz d’ar re na weler ket kalz dirak ur mikro !  Rak-se e c’hellehe bout gouzougadet a Urzh an Erminig.

Roet eo bet Kolier an Erminig da Monique Le Boulc’h d’ar 7 a viz Here 2023 E Dinan.

Les derniers Herminés